Erzurum’un tarihî tabyaları, sahip oldukları özgün mimari ve kültürel değerleriyle UNESCO Dünya Miras Listesi‘ne aday gösterilmek üzere hazırlık sürecine girdi. UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Somut Kültürel Miras Komitesi Üyesi Prof. Dr. Özlem Karakul, Atatürk Üniversitesi iş birliğinde tabyaların hem somut hem de somut olmayan kültürel miras olarak değerlendirileceğini belirtti.
Tabyaların Evrensel Değeri Vurgulandı
Atatürk Üniversitesi Doğu Anadolu Kentsel Projeler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Tabyaların Somut ve Somut Olmayan Kültürel Miras Olarak Önemi” başlıklı çalıştayda konuşan Prof. Dr. Karakul, Erzurum’daki tabyaların UNESCO’nun geçici listesine alınması için kapsamlı bir çalışma yürütüldüğünü ifade etti. Tabyaların özgünlük, bütünlük ve evrensel değerleri göz önüne alınarak hazırlanacak dosyanın ilk adımda geçici listeye sunulacağı belirtildi.
Sivişli Tabyası’nda Öğrencilerle Belgeleme Yapıldı
Prof. Dr. Karakul, Atatürk Üniversitesi’nde yürüttükleri restorasyon dersi kapsamında Sivişli Tabyası’nda öğrencilerle birlikte rölöve ve belgeleme çalışmaları yaptıklarını belirtti. Tabyanın özgün mimari yapısına dair detaylı analizler yapıldığını söyleyen Karakul, bu tür belgelerin UNESCO sürecinde kritik rol oynadığını vurguladı.
Uzun Soluklu Ama Önemli Bir Süreç
UNESCO adaylığı için yürütülen sürecin çok sayıda kurumun iş birliğini gerektirdiğini söyleyen Karakul, özellikle yerel yönetimlerle üniversitelerin ortak çalışmasının önemine dikkat çekti. “Erzurum’daki tabyalar sadece bireysel olarak değil, seri miras ve kültürel peyzaj alanları olarak da değerlendirilmelidir. Bu da listeye giriş şansını artıracaktır” dedi.
Somut Olmayan Kültürel Miras Da Belgelenmeli
Erzurum’un yalnızca anıtsal yapılarla değil, mutfak kültürü, el sanatları, sözlü anlatımlar, ritüel ve festivaller gibi unsurlarla da UNESCO’nun somut olmayan kültürel miras listesine aday olabileceğini ifade eden Karakul, bu değerlerin belgelenip korunması gerektiğini söyledi.
Akademisyenler Tabyaları Yerinde İnceledi
Çalıştayın ardından Prof. Dr. Özlem Karakul ve beraberindeki akademisyenler, başta Aziziye Tabyası olmak üzere bazı tabyaları yerinde ziyaret etti. Nenehatun Tarihi Milli Parkı’ndaki alan gezisinde araştırmacı-yazar Abdurrahman Zeynal, tabyaların tarihçesine dair detaylı bilgiler sundu.
