Nöbetçi Eczaneler
Çırak Bulamıyor, Sanat Yok Olma Tehlikesiyle Karşı Karşıya
Edirne’nin Keşan ilçesinde, Teke Yöresi’ne ait geleneksel bir çalgı olan 3 telli sazı yapan Ahmet Uğur Parmaksız (55), yeni ustalar yetişmediği için bu sanatın kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı” olarak kabul edilen Parmaksız, küçük atölyesinde ürettiği el yapımı sazları yalnızca Türkiye’de değil, Amerika, İtalya, İspanya ve Almanya gibi ülkelere de pazarlıyor.
“Bu Sanatı Koruyamazsak Yok Olacak”
3 telli sazın Türkiye’de yalnızca 6-7 usta tarafından yapıldığını belirten Parmaksız, “Uzun sap ve kısa sap bağlamalar popüler olduğu için bu sazın yapımı neredeyse unutulmuş durumda” dedi.
Türkiye’de yılda yaklaşık 2 milyon saz satıldığını, ancak bunların çoğunun seri üretim olduğunu vurgulayan Parmaksız, el yapımı sazların az bulunur hale geldiğini söyledi.
“İnsanlar ucuza sahip olmak istiyor. Ancak 3 telli saz el emeğiyle yapıldığı için zamanla yok olabilir. Bu sanatın devam etmesi için yeni ustalara ihtiyacımız var”, diye konuştu.
“Her Ağaçtan Enstrüman Olmaz, Ciddi Emek Gerektiriyor”
El yapımı bir sazın detaylı hesaplama ve ustalık gerektirdiğini belirten Parmaksız, bu sürecin 2 günde öğrenilemeyeceğini söyledi.
“Dışarıdan bakınca küçük görünüyor, ama içindeki hesap çok büyük. Ses kalitesini yakalamak için doğru malzemeleri kullanmalısınız. Rastgele marangozlardan değil, profesyonel enstrüman malzemesi satan yerlerden özel ağaçlar almak gerekiyor. Çünkü her ağaçtan enstrüman olmaz”, dedi.
“Bu Sanat Ustadan Ustağa Aktarılır”
3 telli saz yapımının kitaplardan ya da internetten öğrenilemeyeceğini, ustadan birebir eğitim almanın şart olduğunu vurgulayan Parmaksız, “Ben de Kemal Eroğlu’ndan öğrendim. O bana her detayı gösterdi. Simetri, kalıp, sap inceltme, kapak bombesi gibi çok ince hesapları birebir çalışarak öğrendim” diye konuştu.
“Bu sanat, ustadan çırağa aktarılmalı. Umarım bu mesleğe ilgi duyanlar artar ve yeni ustalar yetişir”, diyerek 3 telli sazın gelecek nesillere aktarılmasını umut ettiğini belirtti.