Çayönü Tepesi’nde 12 Bin Yıllık Mezarlar Gün Yüzüne Çıkarıldı

Diyarbakır’ın Ergani ilçesindeki 12 bin yıllık Çayönü Tepesi’nde yürütülen kazı çalışmalarında 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı. Mezarlardan elde edilen bulguların, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunduğu belirtildi.

Neolitik devrin izlerini taşıyan ve ilk tarımsal faaliyetlerin başladığı yerlerden biri olarak bilinen Çayönü Tepesi’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle sürdürülen 2025 yılı kazı çalışmalarına Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlık ediyor. Çalışmalar, Prof. Dr. Ömür Dilek Erdal koordinasyonunda arkeolog ve antropologlardan oluşan ekip tarafından yürütülüyor.

Kazılarda ortaya çıkarılan 8 mezardan 1’inin Neolitik döneme (MÖ 9000-8800), 7’sinin ise İlk Tunç Çağı I. dönemine (MÖ 2950-2900) ait olduğu belirlendi. Doç. Dr. Sarıaltun, Neolitik döneme ait mezarın basit gömü şeklinde tespit edildiğini, Tunç Çağı’na ait 7 mezarın ise gömü biçimleri açısından farklılık gösterdiğini söyledi. Buna göre 3’ü basit toprak, 2’si küp, 2’si ise taş kapaklı ve sandık tipi mezar olarak kaydedildi.

Mezarların içerisinde ölü hediyesi olarak bırakılmış 9 kap bulundu. Ayrıca çevrede 2 adet “hediye çukuru” tespit edildi. Çukurlardan biri boş çıkarken, diğerinde dış mezar hediyesi olarak 5 kap yer aldı.

Doç. Dr. Sarıaltun, “Bu bulgular Çayönü Tepesi’nin yalnızca Neolitik dönemde değil, İlk Tunç Çağı’nda da ritüel ve gömü uygulamaları açısından önemini koruduğunu göstermektedir. Mezarlar, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunmaktadır” dedi.