Osmanlı’dan Günümüze Direnen Tarihi Köprü, Sanat ve Kültürün Merkezi Haline Geldi
Bursa’nın Osmangazi ve Yıldırım ilçelerini birbirine bağlayan Irgandı Çarşılı Köprüsü, 583 yıllık geçmişiyle kentin önemli kültürel mirasları arasında yer alıyor. Osmanlı’ya ait tek arasta köprüsü olma özelliği taşıyan yapı, doğal afetler ve savaşlara rağmen günümüze kadar ulaşmayı başardı. Günümüzde ise geleneksel sanat atölyeleriyle hem yerli hem de yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
Osmanlı Döneminden Günümüze Tarihi Bir Miras
1442 yılında, II. Murad döneminde Pir Ali oğlu Tüccar Muslihiddin tarafından, mimar Abdullah oğlu Timurtaş’a yaptırılan köprü, Gökdere üzerinde yükseliyor. Evliya Çelebi’nin 1640 tarihli ‘Seyahatname’ eserinde de bahsedilen köprü, yıllar içinde depremler, seller ve savaşların tahribatına uğradı.
1922’de işgal kuvvetleri tarafından yakılıp yıkılan köprü, 1924’ten 2004 yılına kadar yalnızca ulaşım amaçlı kullanıldı.
2004 yılında Osmangazi Belediyesi tarafından aslına uygun şekilde yeniden inşa edildi.
Bugün, ebru, hat, resim, minyatür, ahşap oyma ve çömlek gibi geleneksel el sanatlarının sergilendiği bir merkez haline geldi.
Dünyada Benzerine Az Rastlanan Yapılardan Biri
Irgandı Çarşılı Köprüsü, dünyada benzer örnekleri az bulunan çarşılı köprüler arasında yer alıyor. İtalya’daki Ponte Vecchio ve Rialto Köprüsü, Bulgaristan’daki Osma Köprüsü, Almanya’daki Kramerbrücke, İngiltere’deki Pulteney Köprüsü ve Fransa’daki Pont de Rohan gibi tarihi yapılarla benzer mimari özelliklere sahip.
Irgandı Çarşılı Köprü Yönetim Kurulu Başkanı Mutlu Çatalkaya, köprünün İpek Yolu üzerindeki önemli bir durak olduğunu belirterek şu açıklamalarda bulundu:
“Irgandı Çarşılı Köprüsü, tarih boyunca birçok doğal afet ve işgale tanıklık etti. 2004 yılından sonra ise yeniden geleneksel sanatların merkezi haline geldi. Şu anda köprüde 17 zanaatkâr atölyesi bulunuyor. Burada hat, ebru, minyatür, ahşap oyma gibi geleneksel sanatlar icra ediliyor ve sergileniyor.”
“Tarihi Köprüler Arasında En Küçük ve En Eski Olanlardan Biri”
Dünyada çarşılı köprüler arasında en küçük ve en eski köprülerden biri olduğunu belirten Çatalkaya, köprünün Venedik ve Bosna’daki benzer yapılarla büyük benzerlik gösterdiğini ifade etti.
“Dünya genelinde yalnızca 4 tane çarşılı köprü var. Bunlardan ilki Irgandı Köprüsü’dür. İki tanesi İtalya’da, biri Bosna’da bulunuyor. Bursa’daki Irgandı Köprüsü ise en küçük ve en eski olanıdır.” dedi.
Köprü, hem tarihi dokusu hem de sanat ve kültür merkezi kimliği ile Bursa’nın turizm rotasında önemli bir yere sahip olmaya devam ediyor.